Koolhovens Special- september '24
Borgman was in 2013 de eerste Nederlandse film in 38 (!) jaar die in de hoofdcompetitie van het Filmfestival in Cannes draaide. Alex van Warmerdam was al in 1986 gedebuteerd met het geweldige Abel en sindsdien maakte hij vele geweldige films, maar de belofte werd pas echt ingelost met Borgman, een echte genrefilm van eigen bodem. Direct vanaf de geweldige opening weet je dat je in goede handen bent. Een gewapende priester verjaagt samen met twee andere mannen een zwerver en zijn metgezellen uit hun ondergrondse schuilplaatsen. Kijk, zo begin je een thriller.
Al snel ontpopt Borgman zich als een donkere vertelling over Camiel Borgman (die als zwerver nog Anton heette), waarvan je nooit helemaal te weten komt wie hij nu is of wat hij wil. Wel snap je dat als hij aanbelt bij een arrogant welgesteld echtpaar dit voor hen niet alleen maar goed nieuws betekent.
Zijn komst is het begin van een reeks bizarre gebeurtenissen, waarvan je je langzaam steeds meer begint af te vragen of ze allemaal uit te leggen zijn in aardse logische termen. Dat de film begint met de zin "en zij daalden neer op aarde om hun gelederen te versterken" draagt daar ook aan bij.
Wie goed oplet ziet dat er in de film wordt gesuggereerd dat we hier met een incubus te maken hebben, zoals we die in verschillende oude schilderijen zagen. Een middeleeuwse mythologische figuur, die vrouwen in hun slaap bezocht. Destijds dacht men dat zo’n mannelijke demon de dames nachtmerries bezorgden. Van Warmerdam is zeker niet de enige filmmaker die zijn inspiratie bij de schilder Henry Fuselie haalde, zoals Menno Kooistra hier mooi laat zien. Hoe diep de vergelijking gaat is echter maar de vraag. Alex van Warmerdam zelf deed er luchtig over. Hij had het schilderij gezien en vond het wel een goed, passend beeld. Wie antwoorden zoekt, moet niet bij Van Warmerdam zijn.
Alhoewel Borgman er geen prijzen won, gooide hij wel hoge ogen in Cannes en werd de film aan veel landen verkocht. In Nederland deed de thriller het heel aardig in de bioscoop en won het op het Filmfestival in Utrecht drie Gouden Kalveren: die van Beste Film, Beste Scenario en Beste Actrice (Hadewich Minis). Borgman is wellicht de kroon op het werk van een van onze beste filmmakers ooit en sowieso een prettig vreemde eend in de Hollandse bijt.
Vraag hier de licentie aan. Bekijk hier de trailer.
Groet,